BEOGRADSKI DŽEZ FESTIVAL: Čuvar tradicije i most između kultura više od pet decenija

BEOGRADSKI džez festival jedan je od najstarijih i najprepoznatljivijih muzičkih događaja u Srbiji.

Foto: Jutjub printskrin/Dom omladine Beograda

Osnovan je davne 1971. godine kao nastavak velikih međunarodnih džez festivala koji su tada već postojali u Evropi, i vrlo brzo se profilisao kao važna tačka susreta između jugoslovenske i svetske džez scene. Zahvaljujući svom kosmopolitskom duhu i otvorenosti prema muzičkim inovacijama, festival je postao simbol umetničke slobode, kreativnosti i kulturnog dijaloga.

Tokom sedamdesetih i osamdesetih godina, Beogradski džez festival doživeo je svoj veliki procvat. U tom periodu Beograd je bio važna kulturna prestonica regiona, a džez – simbol modernosti i urbanog duha. Festival je u glavni grad tadašnje Jugoslavije redovno dovodio najznačajnija imena svetske džez scene, umetnike koji su u tom trenutku bili u samom centru muzičkih dešavanja. Zahvaljujući tome, Beograd je postao nezaobilazna tačka na mapi svetskih džez događaja, rame uz rame sa Parizom, Berlinom i Montreom.

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by Belgrade Jazz Festival (@belgradejazzfestival)

Program festivala bio je pažljivo osmišljen – obuhvatao je velike koncertne večeri u prestižnim salama, ali i brojne prateće sadržaje poput noćnih svirki, improvizovanih džem sešna i tematskih tribina. Takva raznovrsnost doprinela je stvaranju posebne atmosfere, u kojoj su se mešali profesionalni muzičari, studenti umetnosti, novinari, ljubitelji džeza i znatiželjna publika željna novog zvuka. Beogradski džez festival je time postao mnogo više od običnog muzičkog događaja – postao je kulturni fenomen i simbol slobodnog duha grada.

Ipak, političke i društvene turbulencije koje su pogodile prostor bivše Jugoslavije početkom devedesetih godina dovele su do prekida kulturnih tokova. U takvim okolnostima festival je bio prinuđen da napravi dužu pauzu. 

Tek početkom 2000-ih godina, uz entuzijazam i upornost umetnika, institucija i ljubitelja džeza, Beogradski džez festival je ponovo oživeo. Reaktivacija festivala nije bila samo povratak jedne muzičke manifestacije – to je bio povratak duha otvorenosti i međunarodne saradnje. Organizatori su nastojali da očuvaju autentičnost i tradiciju festivala, ali i da ga modernizuju, kako bi pratio savremene tokove u džez muzici i privukao mlađu publiku.

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by Belgrade Jazz Festival (@belgradejazzfestival)

Zahvaljujući novom konceptu i podršci domaćih i stranih partnera, festival je ponovo postao prepoznatljiv na evropskoj džez sceni. Uspostavljena je saradnja sa brojnim međunarodnim institucijama, kulturnim centrima i ambasadama, što je omogućilo da Beograd svake godine ugosti umetnike iz svih krajeva sveta. Na taj način festival je postao most između tradicije i savremenosti, između lokalne i globalne džez zajednice.

Tokom godina na sceni Beogradskog džez festivala nastupali su neki od najvećih džez umetnika svih vremena: Majls Dejvis, koji je 1973. godine svirao pred prepunom dvoranom Sava centra, zatim Herbi Henkok, Fil Vuds, Art Blejki, Nina Simon, Džimi Smit, Dizi Gilespi i mnogi drugi. Ti nastupi su danas deo festivalske legende, a mnogi stariji ljubitelji džeza ih i dalje pamte kao najuzbudljivije muzičke događaje u životu.

U novije vreme, festival nastavlja da okuplja vodeće svetske umetnike i da promoviše nove talente sa domaće i regionalne scene. Poseban naglasak stavljen je na autorske projekte, improvizaciju i eksperimentalni pristup muzici. Upravo kroz tu raznovrsnost izraza festival održava svoju autentičnost i relevantnost.

Ove godine, Beogradski džez festival ušao je u novu deceniju razvoja, obeležavajući svoje 41. izdanje pod sloganom „Na putu džeza“. Program je i ovog puta ponudio bogat repertoar – od tradicionalnih formi do savremenih fuzija i inovativnih muzičkih koncepata. Publika je imala priliku da uživa u nastupima nekih od najaktuelnijih umetnika iz zemlje i sveta, kao i u novim, uzbudljivim muzičkim projektima koji pomeraju granice žanra.

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by Slavko Kostić (@musicphototour)

Festival je otvoren 22. oktobra nastupom Big benda RTS-a pod vođstvom Stjepka Guta, a iste večeri publika je uživala u koncertu trija legendarnog francuskog kontrabasiste i kompozitora Anrija Teksjea, omiljenog gosta beogradskog festivala. Program se do 25. oktobra nastavio u Domu omladine Beograda, prostoru koji već decenijama predstavlja središte džez i alternativne muzičke scene.

Ovogodišnji koncept bio je zamišljen kao tačka susreta umetnika iz evropske – naročito mediteranske – škole džeza i muzičara iz Sjedinjenih Američkih Država, kolevke ovog žanra. Takva kombinacija pružila je publici jedinstvenu priliku da čuje spoj različitih stilova, kultura i senzibiliteta, što je uvek bilo jedno od ključnih obeležja festivala.

Uzbudljivu završnicu 41. Beogradskog džez festivala obeležio je džem sešn koji je predvodio pijanista Vladimir Maričić. Njegovo višedecenijsko iskustvo, bogata međunarodna karijera i raznovrsna stilska interesovanja pretočeni su u energičan nastup koji je objedinio tradicionalni džez, latino elemente i prepoznatljivi balkanski zvuk. Taj završni koncert simbolično je zaokružio festivalsku poruku – da je džez univerzalni jezik koji povezuje ljude, kulture i epohe.

Danas, više od pola veka nakon prvog izdanja, Beogradski džez festival zauzima posebno mesto u kulturnom identitetu Beograda i Srbije. On je svedok istorijskih promena, ali i dokaz da umetnost ima moć da prevaziđe političke, jezičke i generacijske granice. 

Beogradski džez festival ne samo da promoviše vrhunska umetnička dostignuća, već i neguje duh saradnje, improvizacije i slobode – osnovne principe na kojima džez kao umetnost počiva. 

Preporučujemo

Kultura

0 1

PROFESOR DR DRAGAN PAVLOVIĆ: Iglu za anesteziju zamenio olovkom

16. 12. 2025. u 14:40

Kultura

0 0

42. NUŠIĆEVI DANI U SMEDEREVU: Nušićeva nagrada za životno delo Tanji Bošković

16. 12. 2025. u 10:09

TV Novosti

0 1

IVANA MILENKOVIĆ ZA "TV NOVOSTI": Sudbina otvara vrata, ali izbori govore ko smo, a neki snovi traže tišinu da bi porasli (FOTO)

12. 12. 2025. u 12:15

Kultura

0 0

TRIBINA „DNEVNIK O CRNjANSKOM“ U NOVOM SADU : Kulturni centar Vojvodine „Miloš Crnjanski“

11. 12. 2025. u 12:38

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije