Feljton

Ukidanje srpske državnosti u Kraljevini SHS

* Zbog čega su Vatikan i habzburški državotvorci, u drugoj polovini XIX i prvoj polovini XX veka, zloupotrebljavali pojam velikosrpstvo * Kako su bivši austrijski oficiri hrvatske narodnosti, pod pokroviteljstvom Beča, organizovali terorističke akcije protiv Jugoslavije * Zašto je Rimokatolička crkva tvrdila da je Jugoslavija stvorena da uništi hrvatstvo kao „predziđe kršćanstva“ i otvori put „bizantizmu“ i njegovom čedu boljševizmu * Kako je KPJ bila gotovo jedina komunistička partija koja je bez otpora prihvatila odluke Kominterne da organizovano deluje na komadanju svoje zemlje * Zašto je decembra 1920. osnovana Srpska stranka i kakva je bila njena nacionalna i državna politika * Ko je u novonastaloj zajedničkoj državi bio protiv brisanja srpskih državnih i nacionalnih simbola

Svi tekstovi

FORMIRANjE FEDERALNE SRBIJE U TITOVOJ JUGOSLAVIJI

- Kako je izvršena podela Sandžaka između Srbije i Crne Gore - Kada je i kako proglašena autonomija Vojvodine i njeno priključenje Srbiji - Ko je i zašto odlučio da Baranja bude u sastavu Hrvatske - Kako je 1954. izbila masovna antijugoslovenska i antisrpska oružana pobuna na Kosovu i Metohiji - Cilj ustanka na Kosmetu je bio odbrana okupacionog sistema i očuvanje granica etnički čiste „velike Albanije” - Zbog čega u Ustavu FNRJ koji je donesen 31. januara 1946. nisu definisane teritorije federalnih jedinica - Na koji način je vršeno razgraničenje između Srbije i Hrvatske i zbog čega su krajevi naseljeni srpskim stanovništvom pripali Hrvatima

Svi tekstovi

OBNOVA SRPSKE DRŽAVE U NOVOM VEKU

* Ko je bio srpski car Jovan Crnojević, poznat u istoriji kao Jovan Nenad Crni * Zašto je Subotica dobila ime po srpskom plemiću Suboti Vrliću * Zbog čega je pokušaj Đorđa Brankovića za uspostavljanje srpske države na teritoriji Austrijskog carstva dostojan poštovanja * Ko je bio Gavril Stefanović Venclović, prvi srpski novovekovni prosvetitelj * Politička dimenzija života i dela prvog srpskog istoričara Jovana Rajića * Ko su sve bili prvi zagovornici obnove srpske države * Kako je kult Nemanjića postao temelj srpskog nacionalnog preporoda i inspiracija Karađorđu za stvaranje buduće države * Zbog čega je sloboda Karađorđu bila ideja vodilja celog života * Na koji način je Dositej Obradović uneo prosvetiteljski duh u politiku Srba

Svi tekstovi

SKENDER KULENOVIĆ: Epski rekvijum Srpskoj majci

Zašto je Stojanka majka Knežopoljka „najsrpskiji antifašistički krik ne samo u Drugom svetskom ratu nego za sva vremena“ Zbog čega stvaralački ciklusi Skendera Kulenovića podsećaju na ponornicu koja se više puta gubi i ponovo neočekivano pojavljuje Kako je zbog sadržaja svojih tekstova, naročito drama, Kulenović u prvim posleratnim godinama imao i ozbiljnije nesporazume s vlastima Zašto su pojedini kritičari, vanknjiževnim razlozima i kriterijumima pokušali da negiraju vrednost Stojanke majke Knežopoljke Zbog čega je Đuro Pucar Stari lično podučavao estetici pesnika Stojanke majke Knežopoljke Zašto je Skender u svim zvaničnim dokumentima, u rubrici „Nacionalnost“, svojeručno pisao da je Srbin Zbog čega je Kulenović isticao da se muslimanski bosanski svet ne sme odvajati od svoje hrišćanske braće, ni iz verskih ni iz političkih razloga

Svi tekstovi

SRPSKO PITANjE U KRALjEVINI JUGOSLAVIJI

Zašto se stvaranjem Kraljevine SHS smatralo da je rešeno srpsko pitanje otvoreno 1804. godine Zbog čega srpska politika 1918. nije bila svesna milenijumskog prevrata, stvaranjem zajedničke države Srba ,Hrvata i Slovenaca Kako su Hrvati potkopavali državu koju nisu prihvatali, jer se zasnivala na koncepciji troimenog naroda, odnosno na principu narodnog jedinstva Kako je država nastala 1918. nazivana „državom pomirenja", jer je u sastav vojske Kraljevine SHS primila hiljade oficira poražene vojske Austrougarske Zbog čega je ulaskom Srbije u Jugoslaviju prestala briga za srpski nacionalni razvoj Kako su hrvatske stranke uzbunjivale duhove, trovale poverenje, izazivale nestabilnost u unutrašnjem poretku Kako je teza o tzv. velikosrpskom hegemonizmu uveliko zloupotrebljavana, preuveličavana, korišćena za podsticanje što jačeg otpora Beogradu, ali i radi izazivanja spoljne intervencije u prilog rešavanju hrvatskog pitanja Zbog čega su Britanci podsticali preuređivanje Jugoslavije slabljenjem srpske prevlasti

Svi tekstovi

POLITIČKE IDEJE MLADE BOSNE: Sto deset godina od Sarajevskog atentata

* Zašto "Mlada Bosna", gotovo čitav vek, predstavlja jednu od onih istorijskih tema koje izazivaju oprečne zaključke * Zbog čega evropska istorija XX veka, nestanak Dvojne monarhije, stvaranje i krah Jugoslavije, utiču na promenu narativa o Sarajevskom atentatu * Kako je pucanj na prestolonaslednika Franca Ferdinanda postao mnogo više od onoga što su atentatori očekivali * Na koji način je započela zloupotreba činjenica o Sarajevskom atentatu odmah nakon ubistva prestolonaslednika Franca Ferdinanda * Zašto je osnovni politički cilj Austrije bio da predstavi atentatore kao agente Kraljevine Srbije * Kada su i zašto Adolf Hitler i Miroslav Krleža promenili stav prema Sarajevskom atentatu * Kako su pojedini komunistički intelektualci napadali mladobosance zbog njihovog odnosa prema Kraljevini Srbiji * Dijametralno suprotni stavovi o "Mladoj Bosni" i Gavrilu Princip nastajali su zato što su oni stajali na početku sukoba koji je promenio toliko toga u evropskoj istoriji

Svi tekstovi

TAJNE OPERACIJE RUSKIH SPECIJALNIH SLUŽBI OD IX DO XXI VEKA

* Kako je tek nastala ruska država postala, zahvaljujući obaveštajnom radu, suparnik Vizantijskom carstvu * Zašto sa Petrom Velikim započinje savremena istorija ruske obaveštajne i kontraobaveštajne delatnosti * Rat ruskih vojnih kontraobaveštajaca sa službama Nemačke i Austrougarske * Zašto je i kako Đeržinski stvorio čekističku kontraobaveštajnu službu * Na koji način su sovjetski obaveštajci otkrili tajne nemačke laboratorije u Rusiji * Ko su bili najznačajniji sovjetski agenti posle Drugog svetskog rata * Zbog čega su ruski obaveštajci Oslobodilačku vojsku Kosova (OVK) i terorističku organizaciju Hezbolah nazvali sestre bliznakinje

Svi tekstovi

ISTORIJA SRPSKE CRKVE: Od zasnivanja samostalnosti do pada Patrijaršije (1219-1463)

* Religija Srba kao mnogobožaca; o Srbi i hrišćanstvo: Kako je teklo prvo i drugo prekršravanje * Prvi svetitelji i kako je počelo stvaranje Srpske crkve. * Srbi između Carigrada i Rima: Doba Stefana Nemanje i Svtoga Save * Kako je Dušan Silni proglasio carstvo i srpsku patrijaršiju * Kakav je bio verski život i ustrojstvo srpske crkve – svetitelji i grešnici * Stari srpski spomenici i crkvena književnost * Zašto u životu Srpske crkve nije bilo korupcije kao što je bio slučaj u drugim delovima hrišćanskog sveta

Svi tekstovi

AMERIKA BEZ MASKE: Jedna vrsta ispovesti

* Kako je Džo Bajden, američki predsednik, poredio Slobodana Miloševića s Libertijem Valansom, junakom holivudskog vesterna * Šta je senator Džordž Vojnović govorio o srpskim predsedničkim izborima * Kako su američki političari i mediji doživeli Vojislava Koštunicu * Šta sve krije groblje Svetog Đorđa u Pitsburgu * Jovan Dučić u Americi i povratak u otadžbinu * Šta je na pesničkom kongresu u Seulu o Srbima govorio pesnik Alen Ginzberg * Kako je došlo do velikog raskola Srpske pravoslavne crkve u Americi * Kako je nastao Srpski narodni savez i "Amerikanski Srbobran" * Zbog čega je u Kolumbusu otvorena Hilandarska soba

Svi tekstovi

DOSIJE MOSKVA: Kako su u prošlosti zadate režijske smernice za današnje sukobe u svetu

EKSKLUZIVNO za „Novosti“ piše Vili Vimer, poznati nemački političar i ekspert za globalnu politiku bezbednosti * Kako je krajem prošlog veka došlo do preokreta američkog političkog kursa i nepoštovanja međuna rodnog prava * Šta se sve krije u tajanstvenim bunkerima u Nemačkoj i Sjedinjenim Američkim Državama? * Zbog čega smo danas naterani da mislimo da se nalazimo nadomak novog svetskog rata i razaranja naših zemalja kakvih nije bilo od 1945. godine * Kada i kako je povučena „crvena linija“ između Rusije i evropskih zemalja čiju politiku određuje Amerika * Kako su borci OVK sa Kosova u predstavnicima Izraela imali najbolje partnere * Zbog čega u ratu protiv Savezne Republike Jugoslavije Nemačkoj uopšte nije bila važna Povelja Ujedinjenih nacija

Svi tekstovi

JEDAN VEK RUSKE EMIGRACIJE U SRBIJI - Kada se Volga uliva u Savu

* Kako je Nikolaj Hartvig, ruski izaslanik u Srbiji postao prva žrtva Velikog rata * Zašto je general Vrangel odlučio da zauvek ostane u Srbiji * Srpska pravoslavna crkva i prihvat izbeglica iz Rusije * Sudbina Marijinskog devojačkog instituta i Kadetskog korpusa u Beloj Crkvi * Kako su ruski belogardejci postajali profesori univerziteta, akademici i osnivači naučnih instituta * Kako su belogardejci postavili temelj prve jugoslovenske avio-kompanije „Aeroput“ * Rusi kao osnivači srpskog baleta i opere doveli u Beograd prvake Milanske skale Šaljapina, Prokofjeva, Orlova... * Srpski Rusi kao graditelji u Srbiji i urbanistički tvorci modernog Beograda * Na koji način su ruski emigranti proslavili srpski strip * Kako je Ruski dom u Beogradu obeležio 90 godina rada * Sto godina posle, Rusi i Ukrajinci ponovo u Beogradu i Srbiji

Svi tekstovi

220 GODINA OD SRPSKE REVOLUCIJE

* Zašto je Srpska revolucija i u svoje vreme, kao i u opštem istorijskom razvoju, bila veliki međunarodni događaj * Kako je uspon i pad Napoleona, omeđavao Srpsku revoluciju i određivao njenu sudbinu * Kakva je uloga Srba iz Trsta i Dositeja Obradovića u pripremi Prvog srpskog ustanka * Koje su sve organizacije učestvovale u sprovođenju Srpske revolucije * Da li je slučajna činjenica da su dahije u Srbiji bili bosanski i albanski fanatici * Kako se u srpskom narodu stvarala jedna nova društvena elita - trgovaca stokom * Na koji način je Karađorđe svoju ćutljivost nadoknađivao unutrašnjom razboritošću i sposobnošću razumevanja zbivanja oko sebe * Kako se Srpska revolucija od gerilskih pobuna sa seljačkom rajom pretvorila u rat velikih vojnih formacija i sa jedne i sa druge strane * Zašto je Turska u Prvom ustanku izgubila tri armije, više nego u ratu sa bilo kojom evropskom velikom silom

Svi tekstovi

EKSPO GARANCIJA ZA USPEH

* Zašto je izložba priređena u Londonu, pod zvučnim nazivom „Velika izložba industrijskih proizvoda svih nacija“ 1851. upiisana kao prva „Svetska izložba“ i ustoličena u zvaničnom spisku "Ekspo" svih vremena * Svetske izložbe "Ekspo" ne samo da su starije od Olimpijskih igara modernog doba, već su za stanovnike Zemljine kugle decenijama bile mnogo interesantnije, privlačnije i uzbudljivije * Kako je grandioznost i spektakularnost, velika živost i raznolikost ovih manifestacija započela 1867. na „Međunarodnoj izložbi“ u Parizu *Zašto je čuveni valcer "Na lepom plavom Dunavu“ velikog kompozitora Štrausa, koji je komponovan u Futogu , prvi put izveden na svetskoj izložbi u Parizu 1867. godine * Srbija ima dug istorijat predstavljanja na svetskim izložbama i ove godine slavi 127 godina od učešća na planetarnom sajmu 1887. u Belgiji * Kako se Japan posle "Ekspo" izložbe u Osaki 1970. predstavio svetu kao država u ekonomskom usponu i kao veoma organizovana zemlja * Koje sve vrste specijalizovanih "Ekspo" izložbi postoje?

Svi tekstovi

ŠĆEPAN MALI U CRNOJ GORI

* Istoriografska priča o Šćepanu Malom, i njegovoj vladavini ostala je enigma: za ovog tajnstvenog crnogorskog vladara nikad nije utvrđeno ko je i odakle je * Kako je narod naseo varalici koji se pojavio niotkud i to ništa manje nego kao sa prestola zbačeni ruski car Petar III * Što je stizalo više kleveta i optužbi za njegovo lažno predstavljanje za ruskog cara, to je narod sve više bio uz njega, sasvim rešen da ga čuva i sačuva * Ali Šćepan Mali nije bio samo skitnica i nepismeni travar, bio je preduzimljiv, snalažljiv, organizaciono sposoban da pokrene mnoge nove stvari u Crnoj Gori. Njegova pojava izazvala je pometnju kod ruskih i turskih vlasti * Za sedam godina vladavine unapredio je vlast male crnogorske države. Napredak se lako uočavao: gradio je kule, puteve, zgrade... sklapa privremene saveze sa velikim silama, koristeći njihove međusobne sukobe * Ovaj avantirusta i samozvanac izvršio je prvi popis u Crnoj Gori, suzbio je krvnu osvetu, nastojao je da iskoreni pljačku i otimačinu, uveo je sud * Bio je legenda u narodu, ali zaklan je britvom i sahranjen, bez glave, u Brčelima u Crmnici

Svi tekstovi

NAJVEĆI SRPSKI OBAVEŠTAJAC

* Kako je Jovan Milanović nemoguću misiju pretvorio u veličanstvenu obaveštajnu operaciju * Pod kojim uslovima je Milanović krenuo u Brisel - na put u slavu * Na koji način je formirana obaveštajna mreža „Olimpik“ i koji su bili njeni uspesi * Kada je i kako srpski oficir odlučio da napravi „haos“ u NATO * Uloga Srba, vlasnika restorana u Briselu u obaveštajnom radu Jovana Milanovića * Otkrivanje prljavih psiholoških akcija NATO u Srbiji * Oficiri iz Vojnog komiteta NATO u funkciji obaveštajne mreže „Olimpik“ * Glavni cilj je bio dočepati se plana agresije NATO na SRJ po cenu života

Svi tekstovi

KNjAZ DANILO I KADIĆI

* Zašto je knjaz Danilo, prvi svetovni vladar iz loze Petrovića, počeo da se proslavlja zlom * Kako je knjaz, nazvan Zeko Mali zbog fizičkog izgleda, na Trojičindanskom saboru pod Ostrogom 1854, silovao mladu popadiju Danicu (Vilajetu) Kadić, a njegovi perjanici obeščastili nekoliko bjelopavlićkih žena * Ovaj gnusni čin doveo je do oružane pobune Bjelopavlića koju je zlosrećni knjaz u krvi ugušio * Braneći čast sestre, ali i plemena Bjelopavlića,brat popadije Todor Kadić, ubio je crnogorskog knjaza 31. jula 1860. na kotorskoj rivi * Ubistvo Zeke Malog najskuplje su platili Todorovi rođaci i bratstvenici koji su pobijeni, a kuće popaljene, imovina opljačkana, prodata ili uništena * Zbog čega je knjaz Nikola, Danilov naslednik doneo odluku „da niko od Kadića, niti dijete od njihove odive može ostati u granicama Crne Gore dok je svijeta i vijeka“

Svi tekstovi

Republikanizam u Srbiji: Od 1804. do 1917. godine

* Istorija republikanskih ideja u Srbiji od Prvog srpskog ustanka do Prvog svetskog rata * Da li je atentator na kneza Mihaila Pavle Radovanović bio republikanac * Kako je tokom šezdesetih i sedamdesetih godina 19. veka u Švajcarskoj školovana generacija koja će utemeljiti srpski republikanizam * Ko je bio republikanac među karađorđevićevcima, radikalima i socijalistima * Kako su ideolozi socijalizma bili trpeljivi prema monarhiji * Radikalska Srbija – od republikanizma do monarhizma * U kakvoj su vezi bili republikanski pokret i majski atentat 1903.

Svi tekstovi

ISTORIJA KARLOVAČKE MITROPOLIJE

* Zašto je Karlovačka mitropolija bila je najvažnija institucija Srba u Habzburškoj monarhiji * Mitropolija je bila čuvar srednjovekovnih srpskih i pravoslavnih tradicija i predanja, ali i garant privilegija i položaja Srba, koji je na mahove bio i težak i na ivici opstanka * Mitropolija je bila mesto okupljanja i saborovanja Srba iz Monarhije, ali i mnogo više od toga, rasadnik srpske ideje i misli u jugoistočnoj Evropi i na Balkanu * Mitropolija je prožimala u sebi svetosavlje, pravoslavne vrednosti, kultove Nemanjića, ali i modernizaciju koju je donosio duh XVIII i XIX veka * Zbog čega je počeo progon srpskog življa sa prostora Kosova i Metohije i kako su stvoreni uslovi za početak Velike seobe * Šta se sve dešavalo od reformi Marije Terezije do Crkveno-školske autonomije

Svi tekstovi

KRALj BEZ PRESTOLA: Povodom stogodišnjice rođenja Petra II Karađorđevića

* Od najranijeg detinjstva Petar je pripreman za vladara i obučavan je protokolarnim obavezama i dužnostima * Kako je budući kralj prekinuo školovanje u koledžu Sendroid, u odelenju za inteligentnije đake, zbog ubistva oca u Marselju * Mladi kralj na veterometini razjedinjenih srpskih političara za vreme iznanstva u Londonu * Zbog čega su saveznici obmanuli i ostavili bez zaštite maldog kralja * Kako je engleski premijer Vinston Čerčil i izmanipulisao kralja Petra da uputi poruku da se pripadnici pokreta Draže Mihailovića priklone Titu * Razjedinjena srpska politička emigracija ni u smrti mu mije dala mira: otimali su se oko njegovih posmrtnih ostataka

Svi tekstovi

TITOVI SARADNICI SAMOUBICE

Neposredno posle rata, Josip Broz Tito je posetio svoje rodno mesto Kumrovec, ali tamo ga, kako je "izjavililo nekoliko boraca pratećeg bataljona vrhovnog štaba" nisu prepoznali čak ni najbliži rođaci

Svi tekstovi