DUŠA UTKANA NA LJUSCI: Tradicionalno farbanje jaja za Vaskrs u Velikoj Hoči i Orahovcu pomoću voska i šaraljajke
PRED najveći i najradosniji pravoslavni praznik Vaskrs, u srpskim domovima u Orahovcu i Velikoj Hoči, enklavama na jugu Kosmeta posebno je svečano.
dragana zečević
Mlade devojke i žene nastavljaju sa tradicionalnim oslikavanjem jaja posebnom tehnikom iscrtavanjem šara voskom koje se izvodi posebnom spravom koju meštani zovu šaraljajka.
- Jaja se u Velikoj Hoči i Orahovcu farbaju na Veliki četvrtak, a počinju da se šaraju četvrte sedmice vaskršnjeg posta, odnosno na sredoposnu sredu - pričaju nam domaćice iz Velike Hoče, dok objašnjavaju da jaja šaraju tehnikom koja je zastupljena vekovima unazad.
Tom tehnikom su, kažu, šarale njihove majke i bake.
- Šaraljajka predstavlja starinu. Čine je levak od bakra koji u stvari predstavlja kljun spravice i koji se obavija pamučnim koncem uz drvo, a oko nje je vosak koji se zagreva na sveću. Tako da vosak izlazi kroz taj levak ili kljun i jaje se šara na takav način - priča nam Velinka Radovanović iz Orahovca, majka devojčice Pavline, poznate po izvođenju narodnih i etno pesama.
Motivi koji se iscrtavaju na jajima su, kako nam pojašnjava, različiti. Oslikavaju se detalji iz prirode, cveće, listovi, ptice ali i detalji sa ikonostasa kao i motivi sa odežda sveštenika...
Strašnik sa krstom
PRVO jaje koje se ofarba na Veliki četvrtak koje se obično zove čuvarkuća u Orahovcu i Velikoj Hoči nazivaju "strašnikom". Postoji verovanje da to jaje čuva zdravlje i domaćinstvo od straha. Na tom prvom jajetu išaran je krst, a sva jaja se u ovim sredinama potom farbaju crvenom bojom koja simbolizuju nevino prolivenu Hristovu krv.
- Domaćice se utrkuju čije će jaje da bude lepše oslikano i jedinstvenije. Ocrtavanje jaja je zapravo umetnost i veština, ali i trud jer je za šaranje jednog jajeta potrebno najmanje desetak minuta - objašnjavaju nam žene iz Orahovca koje posebno drže do tradicije i vere i koje je na svojim ognjištima održala vera u jačinu svetinja koje ih okružuju.
Zato kažu da u oslikavanje jajeta unose i deo svoje duše, deo svojih misli, osećanja i nadanja... Pre svega utkaju nadu u slobodu za svoj narod na Kosovu i Metohiji i njihove porodice koje u Orahovcu i Velikoj Hoči žive u svojevrsnom getu...
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
Pratite vesti prema vašim interesovanjima
Pročitajte više
"NISAM ŽELELA DA POVREDIM DOMAĆINE": Ceca nakon poteza u Velesu - "Rado prihvatam svaku zastavu..."
SVETLANA Ceca Ražnatović imala je incident sa zastavom tokom trajanja svog koncerta u Velesu.
01. 11. 2025. u 11:31
OVO SE NE VIĐA ČESTO! Nikola Jokić se zatrčao ka košu i digao sve na noge (VIDEO)
NIKOLA Jokić je kao po običaju bio na visini zadatka, malo je nedostajalo da upiše novi tripl-dabl, ali je njegov Denver poražen od Portlanda.
01. 11. 2025. u 10:13
SANjA RASKINULA VERIDBU: Rekla sam mu "da" pa shvatila da je ipak "ne"
VODITELjKA Sanja Marinković ugostila je pevačice, Radu Manojlović, Tijanu Dapčević, Vanju Mijatović, pevače Bojana Vaskovića iz Lexington benda i Mirzu Selimovića.
01. 11. 2025. u 10:39
SPALETI POČINjE NOVU ERU: Juventus na čelu sa Vlahovićem napada najveći hit Serije A
NAKON još jedne bure u najtrofejnijem italijanskom klubu, Juventus je konačno prekinuo crnu seriju i upisao prvu pobedu posle dva meseca, pa će večeras na stadionu “Đovani Cini” pokušati da veže dva trijumfa, protiv iznenađujuće solidnog Kremonezea (20.45).
01. 11. 2025. u 07:20
"TO NIJE GLUPOST, TO JE DNO!" Karleuša oštro o Cecinom potezu u Severnoj Makedoniji
PEVAČICA Jelena Karleuša oglasila se povodom postupka koleginice Svetlane Cece Ražnatović na koncertu u Severnoj Makedoniji.
01. 11. 2025. u 13:31
"HVALILI SU ME, TO JE TAKO ODVRATNO": Uloga koju je Božović prezirao - "Nikada više takvu ne bih igrao"
GLUMAC Petar Božović važi za jednog od glumaca koji je obezbedio sebi put ka legendama domaće kinematografije. Ostvario je u karijeri nezaboravne uloge. U razgovoru za emisiju "Oko magazin" RTS-a , Božović je naglasio da uloga ne treba da okupira glumca ni da glumac živi život uloge.
01. 11. 2025. u 14:25
UKRAJINSKI VOJNICI U KLANICI POKROVSKA: "U gradu je pravi pakao, Rusi doveli sve snage koje mogu"
RUSKA pešadija prodrla je u gradske granice jednog od glavnih strateških ciljeva predsednika Rusije Vladimira Putina, preteći da ga opkoli. Ukrajinske specijalne snage uključile su se u borbe u urbanom području.
29. 10. 2025. u 17:43
SAD IZDALE GENERALNU DOZVOLU DO APRILA: Odlažu se sankcije ruskoj naftnoj kompaniji
SJEDINjENE Američke Države su danas izdale tzv. "generalnu dozvolu" kojom se privremeno odlažu sankcije Rosnjeftu u Nemačkoj do 29. aprila 2026. godine, objavilo je američko ministarstvo finansija.
29. 10. 2025. u 16:17
"TO NIJE GLUPOST, TO JE DNO!" Karleuša oštro o Cecinom potezu u Severnoj Makedoniji
PEVAČICA Jelena Karleuša oglasila se povodom postupka koleginice Svetlane Cece Ražnatović na koncertu u Severnoj Makedoniji.
01. 11. 2025. u 13:31
Najnovije iz rubrike
CEO SVET JE PLAKAO ZBOG FILMA "ŽIVOT JE LEP" KOJI GA JE PROSLAVIO: Mnogi ne znaju da je i njegov otac bio u logoru, a njegova ljubavna priča o
POZNATI italijanski glumac i režiser Roberto Beninji mnogima je sinonim za uloge komičnih likova.
30. 10. 2025. u 17:00
VELIKO OTKRIĆE KOD PRIJEPOLJA MENJA ISTORIJU: Pečat Svetog Simeona u manastiru Pustinja
NAJNOVIJA arheološka istraživanja sprovedena u manastiru Pustinja kod Prijepolja otkrila su istorijsku istinu koja menja dosadašnja saznanja. Iako se decenijama verovalo da je u pitanju manastir posvećen Svetom Petru i Pavlu, arheolozi su pronašli olovni pečat sa likom Svetog Simeona Mirotočivog, što potvrđuje da je manastir zapravo posvećen ovom svetitelju.
30. 10. 2025. u 09:55
DRUGA "AJVARIJADA" U NIŠU, UPRKOS KIŠI, OKUPILA DESETAK EKIPA IZ ČITAVE SRBIJE Đakonije kod Beogradske kapije
UČESNIKE druge "Ajvarijade", koju je - kod Beogradske kapije - organizovalo udruženje "Višnja" iz Niša minulog vikenda nije omela ni kiša, pa se deset ekipa iz različitih krajeva Srbije nadmetalo u pripremi ovog omiljenog jesenjeg specijaliteta. I, Tvrđavom se širio miris pečenih paprika, začina i dima sa roštilja..
28. 10. 2025. u 17:26
DELE ISTE VREDNOSTI I ČUVAJU ISTORIJSKO NASLEĐE: Đurađ Jakšić zamenik gradonačelnika Novog sada na obeležavanju Dana Herceg Novog
POVODOM obeležavanja Dana opštine Herceg Novi, koji se tradicionalno obeležava 28. oktobra brojnim kulturnim, muzičkim, dečjim i sportskim programima pod sloganom "Herceg Novi, grad vizije i napretka!" ovaj grad posetio je Đurađ Jakšić, zamenik gradonačelnika Novog Sada i tom prilikom se sastao sa Stevanom Katićem, predsednikom opštine Herceg Novi.
28. 10. 2025. u 14:53
PODRŠKA OPŠTINE ĆUPRIJA GRAĐANIMA: Evo kako do odgovora na dileme o evidentiranju upisa svojine
GRAĐANI ćuprijske opštine mogu nadležnim opštinskim službama da postave pitanja i dobiju prave informacije o postupku evidentiranja i upisa svojine ako odgovore zatraže putem elektronske adrese upis.svojine@cuprija.rs.
28. 10. 2025. u 12:56
Komentari (0)