DOKTOR NEBOJŠA SAVETUJE: Ako se hronični bol ublaži za 30 odsto, lečenje je efikasno

Univerzitetski klinički centar Kragujevac nedavno je dobio ambulantu za lečenje akutnog i hroničnog bola. Njenim osnivanjem stanovnici Šumadije neće više pomoć morati da traže u Beogradu. Kolike su bile potrebe za otvaranjem ove specijalizovane ambulante najbolje svedoči činjenica da se u njoj dnevno zbrine više desetina pacijenata.

FOTO: Privatna arhiva

U intervjuu za "Novosti" doktor Nebojša Stevanović, specijalista anesteziologije sa reanimatologijom Univerzitetskog kliničkog centra u Kragujevcu kaže da se u okviru ove ambulante bave lečenjem akutnog postoperativnog bola, epiduralnom analgezijom u porodiljstvu, kao i hroničnim bolnim stanjima:

- Naročito nam je veliko interesovanje za terapiju i hroničnog (malignog i nemalignog) bola. Pacijente nam uglavnom upućuju kolege kada dotadašnja vrsta terapije nije dovoljna. Ambulanta ima termine u zdravstvenom informacionom sistemu i pregledi se zakazuju, osim hitnih stanja. Takav rad ambulante za terapiju bola je tako i zamišljen da kad pacijenti i njihovi ordinirajući lekari iskoriste sve svoje resurse, da pacijente upute kod nas.

Koja vrsta bola zahteva lečenje kod vas?

- Svaka bol, na neki način, zahteva lečenje. Jer, bol je sve ono što bolesnik kaže da ga boli. Zato je težnja da se bol izleči, ili makar ublaži, stara koliko i čovečanstvo. Jer, bol je neprijatan osećaj koji opisuje osoba koja ga doživljava i simptom zbog koga se pacijenti najčešće javljaju lekaru. Može prethoditi bolesti, može ići zajedno sa njom ili biti njena hronična komplikacija.

Za koju bol kažete da je akutna?

- Akutni bol je dominantan problem u postoperativnom periodu kod svakog bolesnika. Definiše se kao neprijatno senzorno ili emocionalno iskustvo udruženo sa aktuelnim oštećenjem tkiva nastalim usled hirurškog zahvata, a može biti predisponirajući faktor za razvoj sekundarnih organskih disfunkcija u postoperativnom periodu. Do 80 odsto pacijenata se žali na umeren ili jak bol nakon hirurških intervencija.

Kako definište hroničan bol?

- Hronični bol razvija se postepeno, traje duže, mesecima i godinama. Može da bude kontinuiran i paroksizmalan. Karakteriše ga "tupi" osećaj ili pritisak, teško se lokalizuje, difuzno se širi i teško se leči. Može biti malignog porekla, nemaligni i neuropatski bol. Dakle, prema uzroku, bol možemo da podelimo na nekancerski i kancerski. Tipovi nekancerskog bola su: neuropatski, mišićni, inflamatorni, kompresivni i kombinovani.

Sa kojim bolnim stanjima se najčešće susrećete u praksi?

- Najčešća bolna stanja sa kojima pacijenti dolaze su bol malignog porekla, neuropatski bolovi koji su više meseci lečeni raznim terapijskim metodama ali bez uspeha, lumbalni bol veoma često. Ređe, fantomski bol. Praktično svi pacijenti kod kojih nije bilo uspeha u lečenju bola lekovima ili fizikalnom terapijom.

Šta pacijenta očekuje kad dođe kod vas?

- Svaki pacijent u našoj ambulanti biva pregledan, detaljno ispitan o vrsti, jačini bola (postoje skale prema kojima utvrđujemo jačinu bola), vremenu javljanja bola, kako se bol manifestuje (žarenje, trnjenje, probadanje, grčevi) propagaciju bola, da li je bol u miru ili pri kretanju i pomeranju, i o svemu što je bitno za svakog pojedinačnog pacijenta. Najvažnije da li je postavljena dijagnoza kao i razlog tog bola kao i koje su dijagnostičke metode rađene. Nakon tako obrađenog pacijenta pristupa se izradi plana lečenja.

Koje opcije za lečenje imate na raspolaganju?

- Terapijski postupci koje mi sprovodimo su pored medikamentoznog lečenja, i interventne procedure. Najčešće su to tzv. blokade, odnosno infiltracija analgetika i drugih lekova u triger tačke, epiduralni ili spinalni prostor, plasiranje katetera za kontinuirano davanje lekova, epiduroliza posebnim kateterima sa balončićem na vrhu... Sve ove procedure se sprovode u aseptičnim uslovima, pod kontrolom ultrazvuka ili rendgena.

Da li je za svakog pacijenta procedura ista?

- Svakom pacijentu se prilazi sa multimodalnim pristupom kao i u saradnji sa ostalim kolegama različitih specijalnosti: neurohirurzima, neurolozima, onkolozima, fizijatrima, radiolozima... Jer, uspeh lečenja zavisi od više faktora. Dakle, od uzroka boli, dužine prethodnog lečenja, psihološkog stanja pacijenta, socijalnog okruženja pacijenta, saradnje porodice i podrške. Uspešnost lečenja se meri vizuelno analognim skalama i uspeh je ako je bol manji za 30 odsto kod hroničnog bola, a kod akutnih stanja bol se mora svesti na nivo slabog do umerenog bola.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije